طنز است دلخور نشوید

شیخ و مریدان

شيخ را گفتند : علم بهتر است يا ثروت؟

شيخ بيدرنگ شمشير از ميان بيرون آورد و مانند جومونگ مريد بخت

 برگشته را به سه پاره ي نامساوي تقسيم نمود و گفت: سالهاست که هيچ

خري بين دو راهي علم و ثروت گير نميکند..... مريدان در حاليکه انگشت به

 دندان گرفته و لرزشي وجودشان را فرا گرفت گفتند يا شيخ ما را دليلي

عيان ساز تا جان فدا کنيم .....

شيخ گفت:در عنفوان جواني مرا دوستي بود که با هم به مکتب ميرفتيم،

دوستم ترک تحصيل کرد من معلم مکتب شدم... حالا او پورشه داره... من پوشه

... او اوراق مشارکت دارد و من اوراق امتحاني... او عينک آفتابي من عينک

 ته استکاني... او بيمه زندگاني . من بيمه خدمات درماني...

او سکه و ارز...من سکته و قرض....

سخن شيخ چون بدينجا رسيد مريدان نعره اي جانسوز برداشته

و راهي کلاسهاي آموزش اختلاس گشتندي ....

-----------------------------------------------------------------------------------------

تاکنون‏ پژوهش‏هاي ‏بي‏شماري درزمينه‏ي فعاليت‏هاي آموزشي اثر‏بخش در کلاس درس انجام شده است. به‏ طوري که نتايج اين پژوهش‏ها رهنمودهاي مفيدي را براي بهبود فعاليت‏هاي معلم در کلاس درس به همراه داشته است. بر اين اساس در اين مقاله، به ده اشتباهي پرداخته شده است که معلمان در کلاس درس بايد از آن‏ها دوري کنند.

معلمان همواره مي‏خواهند در کلاس نقش مثبتي داشته‏ باشند و اگر مراقب نباشند، نمي‏توانند اين مأموريت خطير را به خوبي به انجام برسانند. آيا تاکنون به عوامل زير که مخل تدريس هستند، توجه کرده‏ايد؟

1.‏ دوستي بيش از اندازه با دانش‏آموزان

اغلب معلمان کم‏تجربه مي‏خواهند بچه‏ها آن‏ها را از همه بيشتر دوست داشته باشند، درحالي که اين کار اشتباه است. اگر شما مرتکب چنين اشتباهي شويد، کنترل‏کلاس از دستتان خارج مي‏شود و اين به آموزش بچه‏ها لطمه خواهد زد. به جاي آن، به دنبال احترام گذاشتن به دانش‏آموزان، تحسين و تقدير آن‏ها باشيد. در اين صورت به يکباره خواهيد ديد، وقتي جدي و منصف هستيد، دانش‏آموزان به شما بيشتر علاقه پيدا خواهند کرد و اين نشان مي‏دهد که در مسير صحيحي قرار گرفته‏ايد.

2. آسان‏گيري در نظم و انضباط

به دلايل گوناگون، معلمان در آغاز سال در مورد انضباط سخت‏گيري کم‏تري دارند و يا اصلا"سخت‏گيري نمي‏کنند. حتما"اين جمله را شنيده‏ايد که «تا شب عيد لبخند خود را به دانش‏آموزان نشان ندهيد.» شايد اين جمله‏اي سخت‏گيرانه باشد، اما واقعيت اين است که «بايد از ابتدا نظم و انضباط داشته باشيد تا هر چه به جلو مي‏رويد، در اجراي قوانين راحت‏تر باشيد.» اما قبل از هر چيز، انعطاف‏پذير بودن خود را نشان دهيد.

 3. سازمان‏دهي نکردن کارها از ابتدا

تا يک سال کامل تدريس نکرده‏ايد، نمي‏توانيد حدس بزنيد در کلاس چه‏ مقدار برگه‏ي تکليف جمع خواهد شد. پس از يک هفته تدريس، متحير به انبوهي از برگه‏ها نگاه خواهيد کرد که بايد به وسيله‏ي شما تصحيح شوند. از روز اول مي‏توانيد با يک برنامه‏ي سازمان‏دهي شده، از انبوه شدن برگه‏هاي دردسرساز جلوگيري کنيد. فايل کردن و قفسه‏بندي کردن، کمک بسيار مؤثري است. منظم باشيد و بدون فوت وقت، هر برگه‏اي را که به دست شما مي‏رسد، همان‏ لحظه در جاي خود قرار دهيد. به‏يادداشته باشيد، ميز مرتب در تمرکز ذهن مؤثر است.

 4. ارتباط اندک با والدين و استفاده نکردن از نقش آن‏ها

در نگاه اول، مشورت کردن با اوليا نوعي تهديد به‏نظر مي‏آيد. در حالي که اين کار، گنجينه‏ي گران‏بهايي را در اختيارتان قرار مي‏دهد. براي جلوگيري از ابهامات و جبهه‏گيري، همکاري با اوليا را امتحان کنيد. همکاري اوليا با کلاس، باعث آسان‏ترشدن کارتان خواهد شد. آن‏ها با شرکت‏ داوطلبانه در کلاس يا پي‏گيري برنامه‏ي رفتاري درخانه، با شما همکاري خواهند کرد.

 5. شرکت در بحث‏هاي بيهوده

اين دامي است که معلمان باتجربه هم، مانند معلمان کم‏تجربه در آن گرفتار مي‏شوند. در محيط مدرسه نيز مانند همه‏ي محيط‏هاي کاري، جدال، لجاجت و بدجوابي وجود دارد. با گوش دادن به بدگويي درباره‏ي موضوعي که از آن خبر داريد، خود را در موقعيت خطرناکي قرار مي‏دهيد. با اين کار، در يک طرف دعوا قرار خواهيد گرفت و خود را بين دو دسته‏ي دعوا غوطه‏ور خواهيد کرد. در حالي‏که چيزي عايد شما نخواهد شد. بهتر است رابطه‏ي خود با همکاران را در حالت دوستانه و بي‏طرفانه حفظ و روي کار بادانش‏آموزان تمرکز کنيد. از جروبحث بپرهيزيد و به پيشرفت در آموزش بپردازيد.

 6. ارتباط نداشتن با همکاران

گفتيم که از شرکت در بحث‏هاي بيهوده بپرهيزيد، اما نه به قيمت تنها ماندن در محيط کلاس خود. با خوردن غذا در جمع همکاران و مشارکت در کارهاي مدرسه و مشورت با کارکنان، در کمک به همکاران و کمک‏گرفتن از آن‏ها در فعاليت‏هاي جمعي شرکت کنيد. هيچ‏وقت نمي‏دانيد چه‏ موقع به کمک همکاران احتياج پيدا خواهيد کرد و اگر مدت‏ها از جمع کناره‏گيري کنيد، بعد از آن، کمک گرفتن از آن‏ها کار بسيار سختي خواهد بود.

 7. زياد کار کردن و خسته شدن

با جديت کار کنيد، مؤثر و مسئوليت‏پذير باشيد، اما به موقع به خانه برويد و اوقاتي را به استراحت و تجديد قوا اختصاص دهيد. به‏طور کلي، اجازه ندهيد مسائل کلاس به آسايش شما و احساس لذت از زندگي در خارج از کلاس، لطمه بزند. نشاط خود را حفظ کنيد که دانش‏آموزان به معلم با نشاط بيشتر نياز دارند.

 ۸ . کمک خواستن

شغل معلمي به مهارت‏هاي والاي انساني نياز دارد. اغلب ما مي‏کوشيم هر مشکلي را از سر راه برداريم، اما اين نمي‏تواند به يک قاعده تبديل شود. نترسيد از اين که آسيب‏پذير به نظر بياييد. آگاهانه اشتباهات را بپذيريد و از همکاران خود کمک بخواهيد. با نگاهي به اطراف، صدها سال تجربه را نزد همکاران پيدا خواهيد کرد. اغلب آن‏ها در راهنمايي کردن و اختصاص وقت به شما، سخاوتمند هستند. در اين هنگام خواهيد ديد، آن‏قدر که فکر مي‏کرديد، تنهانيستيد.

 9. رويا‏پردازي و نااميدي زودرس

معلمان تازه‏کار بايد مراقب باشند که‏در اين دام‏ گير نيفتند. جوانان‏ وارد اين حرفه مي‏شوند، چون آرمان‏گرا، خوش‏بين و آماده‏ي تغيير و تحول سريع هستند. اين خيلي خوب است، چون دانش‏آموزان و همکارانتان به اين انرژي تازه و به فکر خلاق احتياج دارند. اما وارد دنياي خيال نشويد که ممکن است نتيجه‏ي آن نااميدي و سرخوردگي باشد.

 10. به خود سخت گرفتن

شغل معلمي به اندازه‏ي کافي سخت هست. بنابراين، ذهن خود را مشغول اشتباهات، کوتاهي‏ها و لغزش‏ها نکنيد. هيچ‏کس کامل نيست. حتي معلمان باتجربه و موفق هم گاهي اوقات تصميمات اشتباهي مي‏گيرند. اشتباهات رخ داده را فراموش کنيد، خود را سرزنش نکنيد و قدرت ذهني‏تان را براي زمان آينده که به آن نياز داريد، نگه داريد. به خود سخت نگيريد و با دانش‏آموزاني که مشکل دارند، ياري و هم‏دردي کنيد.

ویژگیهای معلم خوب

• دلسوز بودن

معلمان خوب، صبور، بادرایت و مهربان هستند. آن‌ها می‌توانند خود را جای دانش آموزان خود قرار داده و تصور کنند که آن‌ها به چه چیزی فکر می‌کنند یا چه احساسی دارند. پس می‌توانند از قبل پیش‌بینی کنند که دانش‌آموزشان برای یادگیری و پیشرفت به چه چیزی نیاز دارد. وقتی دانش‌آموز در حال درگیری و کشمکش است، معلم خوب، ناامیدی خود را پنهان کرده و از اظهارنظر تحقیرآمیز که فقط اوضاع را بدتر می‌کند، خودداری خواهد بسیار دشوار و پیچیده است، اما معلمان خوب می‌دانند که آنچه آن‌ها را از سایرین متمایز می‌کند، این است که آن‌ها با تمام وجود و از صمیم قلب برای بچه‌ها درس می‌دهند.

• پرشور بودن

معلمان خوب در مورد خیلی از مسائل، شور و حرارت خاصی دارند: مثلاً در ارتباط با کودکان، یادگیری، محتوای انتخاب‌شده، هنر تدریس و کلیت زندگی. بااینکه به‌راحتی نمی‌توان سطح بالایی از شور و اشتیاق را در بلندمدت حفظ کرد، معلمان برجسته از قبل روش‌هایی را در نظر می‌گیرند که با استفاده از آن عشق به کار و دنیای آموزش را در دل خود زنده نگه‌دارند. وقتی هرروز صبح دانش آموزان آن‌ها وارد کلاس می‌شوند، آن‌ها بلافاصله احساس می‌کنند معلمان از قبل در آنجا منتظر آن‌ها بوده‌اند که با انرژی و اشتیاق فراوان کلاس را شروع کنند. چنین حسی باعث می‌شود که یادگیری برای آن‌ها مهیج‌تر شود.

• سرسخت بودن

معلمان هیچ‌گاه نمی‌توانند دست از تلاش بردارند. به همان اندازه که کار در بعضی مواقع سخت می‌شود، معلمان خوب می‌دانند که سخت‌کوشی و تعهد آن‌ها به انجام درست‌ کار، نیروی محرکه‌ای است که تمام امورات کلاس درس را هدایت می‌کند.

• آمادگی مواجهه با چالش‌ها

معلمان نمی‌توانند به‌راحتی از برآورده ساختن اهداف یادگیری دانش آموزان خود مأیوس شده و دست بکشند. آن‌ها باید این آمادگی را داشته باشند که با موانعی در سر راه خود برخورد کنند و درعین‌حال باید در تمرکز بر اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت خود، مصمم باشند. به‌علاوه، معلمان خوب، ماهیت دشوار شغل تدریس را به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از مسیر شغلی خود پذیرفته‌اند.

• نتیجه گرا بودن

معلمان خوب از طریق ارزیابی‌های آموزنده، به‌کارگیری آخرین فنون تعلیم و تربیت، توجه به جزئیات و اراده مطلق، از تمام ابزارهای در اختیار خود به‌منظور کمک به دانش آموزان خود در دستیابی به اهدافشان استفاده می‌کنند. همچنین برای معلمان بسیار اهمیت دارد که نتیجه گرا بوده و همواره به دنبال جدیدترین ابتکارات آموزشی باشند. وقتی سخت‌کوشی آنان برای پیشرفت دانش آموزان، مثمر ثمر واقع می‌شود، این معلمان جان تازه‌ای گرفته و بیش‌ازپیش به مأموریت خود به‌عنوان مدرس پایبند می‌شوند.

• خلاق و کنجکاو بودن

معلمان توانمند ماهیت پویای تدریس در کلاس را پذیرفته‌اند و در برابر آن مقاومت نمی‌کنند. آن‌ها با فکر کردن در خارج از چارچوب و شجاعت به خرج دادن در به‌کارگیری تکنیک‌هایی که قبلاً امتحان نشده‌اند، در زندگی دانش آموزان خود تغییر ایجاد می‌کنند. این دسته از مدرسان، نه‌تنها این کار را خسته‌کننده و مأیوس‌کننده نمی‌دانند، بلکه از مواجهه با دنیای ناشناخته‌ها و معماهایی که در هر سال تحصیلی پدیدار می‌شوند، لذت می‌برند چراکه آن‌ها از مهارت‌های خلاقانه حل مسئله خود به شیوه‌ای جدید و به‌طور مستمر استفاده می‌کنند.

• خوش‌بین بودن

حتی فکرش را هم نکنید که جزء آن دسته از معلمانی باشید که همیشه نیمه‌خالی لیوان را می‌بینند. مفهوم پیش‌گویی کامبخش (self-fulfilling prophecy) نقش مهمی را تدریس ایفا می‌کند زیرا این انتظارات معلمان است که نتایج و دستاوردهای دانش آموزان را تعیین می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، معلمان خوب می‌دانند که دانش آموزان آن‌ها فقط تا زمانی موفق می‌شوند که از آن‌ها حمایت شده و باور شوند. این معلمان با مطرح کردن خواسته‌های خود از هر دانش‌آموز در بالاترین سطح از انتظارات، موفقیت او را خیلی زودتر از آنکه واقعاً محقق شود، مجسم می‌کنند. این یکی از خصلت‌های جادویی معلم بودن است.

• انعطاف‌پذیر بودن

در زندگی کاری یک معلم، چیزی به نام یک روز معمولی وجود ندارد. به همین دلیل، معلمان خوب هر روز خود را با ذهن باز و حس شوخ‌طبعی آغاز می‌کنند. آن‌ها هیچ‌گاه به خاطر موانع بزرگ و کوچکی که بر سر راهشان قرار دارد، مأیوس نمی‌شوند. بااینکه عوامل متعددی وجود دارد که بر هر دقیقه از روز کاری آن‌ها تأثیر می‌گذارد، آن‌ها به‌اندازه کافی قوی بوده و با لبخند در مقابل این مشکلات از خود انعطاف نشان دهند.