✍رضا جوشن

امروز به همراه خانواده در منزل یکی از اقوام، مهمان بودیم؛ بعد از ناهار و جمع و جور کردن میز غذا، تقریباً همه رفتند سراغ گوشی هایشان و فقط انگشت های شصت بود که تکان می خورد؛ از کوچک تا بزرگ، زن و مرد، مجرد و متأهل، همه و همه به نحوی مشغول گوشی ها بودند که اگر غریبه ای وارد می شد حتماً با خودش فکر می کرد فعالیت بسیار مهمی در این جمع دارد اتفاق می افتد و او هم ساکت می رفت یک گوشه ای می نشست.

بنا به شغلم، آمدم تلاش کنم که تغییری در آن میهمانی ایجاد کنم، سکوت را شکستم و گفتم اگر خبر مهمی دارید، بلند بخوانید که ما هم استفاده کنیم؛ جوانترها که زیاد اهل رودربایستی نبودند، هر یک به نحوی پراکنده شدند که معنایش این بود : لطفاً مزاحم نشوید!

اما آنها که حال بلند شدن از سر جایشان را نداشتند و یا گرفتار رودربایستی شده بودند، با لبخندی مصنوعی شروع کردند به خواندن مطالبی که زیر دستشان بود، البته مطالبی که قابل گفتن در جمع بود:

- روباه جوانی از قطب شمال تا کانادا را ظرف 76 روز طی کرده است و این از نظر دانشمندان بسیار جالب و مهم است.

- یک محل دیگر که برای تولید ارزهای دیجیتال استفاده می شد، توسط دولت کشف شد.

- رژیم های جدید لاغری، متناسب با هیکل فرد برنامه ریزی می کنند و عارضه ای ندارند.

- ترامپ، شرایط جدیدی برای مذاکره تعیین کرده و ایران هیچ کدام را نپذیرفته است.

و . . . 

چون خودم درخواست کرده بودم که مطالبشان را بلند بخوانند، راحت نمی توانستم بگویم بس است دیگر! بنابراین مجبور شدم حدود 45 دقیقه با دقت به همه مطالب گوش کنم تا اینکه میزبان با یک سینی چای از آشپزخانه وارد شد که خدا پدرش را بیامرزد؛ 

بعد از خوردن چای، برای اینکه مجدد حوصله ام سر نرود و مجبور نشوم که به اقوام و دوستان عزیزم گوشزد کنم که یعنی آمده ایم مهمانی که دور هم باشیم و همدیگر را ببینیم و با هم گپ بزنیم و بگوییم و بخندیم، خودم هم گوشیم را برداشتم و تقریبا تا آخر مهمانی سرم را از روی صفحۀ آن بلند نکردم. اینطوری حداقل اخبار و مطالب مورد علاقۀ خودم را می خواندم و مجبور نبودم به مطالب مورد علاقۀ دیگران گوش کنم.

اما وقتی به خانه برگشتیم، حسابی دلم گرفته بود؛ انگار روز تعطیلم را خوب طی نکرده بودم، از بودن با اقوام و دوستان، سبک نشده بودم؛ داشتم آنروز را با خودم مرور می کردم که به مطلب جالبی رسیدم که دلم نیامد با شما در میان نگذارم:

به نظر من در آینده افراد به دو گروه تقسیم خواهند شد:

- افراد تولید کننده

- افراد مصرف کننده

حتماً می گوئید این دیگر چه روشی است برای تقسیم بندی و مگر قبلاً غیر از این بوده است؟ اما عرض می کنم خدمتتان.

ببینید اینطور که دارد پیش می رود به نظر می رسد با آمدن دنیای دیجیتال، فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، بسیاری از مشاغل قدیمی از بین برود و بجای آن مشاغل جدید دیگری ایجاد شود، افرادی که در مشاغل قدیمی خود باقی می مانند علاقمندند که از دستاوردهای مشاغل جدید استفاده کنند اما درآمدهایشان کفاف نمی دهد و مجبور می شوند به استخدام مشاغل جدید در بیایند برای پادویی و کارگری؛ چرا؟ چون مشاغل جدید متخصص می خواهند، جوان می خواهند، ایده می خواهند و اگر اینها را نداشته باشی مجبوری تن به هر کاری بدهی.

بگذارید با یک مثال حرفم را روشن کنم:

روزگاری، در ایران مردم در روستاها، کشاورزی و دامداری می کردند و زندگی می گذراندند تا اینکه به شهر آمدند و دنیای پر زرق و برق شهر، چشم آنها را گرفت، بنابراین مجبور شدند تا بیشتر کار کنند و محصولات خود را بفروشند و از کافه ها و رستوران ها و خدمات شهرها استفاده کنند، اما کار به جایی رسید که دیگر فروش محصولات، کفاف هزینه هایشان را نمی داد؛ آنها مجبور به فروش زمین ها و دام هایشان شدند؛ کم نبودند کدخداهایی که به شهرها آمدند و به عنوان نگهبان و باغبان و نظافتچی و کارگر ساده مشغول به کار شدند؛ روستاییان هر روز فقیرتر و بدبخت تر و شهرها روز به روز پولدارتر و آبادتر شد؛ روستاییان تولیدکننده با دست خود، خودشان را تبدیل به قشر بدبخت مصرف کننده کرده بودند.

این اتفاق دوباره هم دارد می افتد:

امروز هم ما همان روستاییانی هستیم که در زرق و برق شبکه های مجازی داریم ذوب می شویم؛ وقت، توان، پول و انرژی مان را داریم در اختیار این فضا می گذاریم و در بسیاری از اوقات هیچ چیزی هم بدست نمی آوریم؛ در واقع ما داریم پول در جیب آنهایی می ریزیم که این فضا را ایجاد کرده اند؛

اگر در آن زمان، روستایی ها به جای فروش زمین و دام هایشان و آمدن به شهرها، خدمات شهرها را به روستاهایشان برده بودند ما الآن کلی روستای پیشرفته و مکانیزه داشتیم؛ روستاهای خوش آب و هوای توریستی و شاید در رابطه با دامپروری و کشاورزی هم تا کنون دیگر خودکفا شده بودیم؛ جمعیت و بافت روستاها کم نشده بود و ساختار شهرها هم به هم نریخته بود!

امروز هم مشابه همان اتفاق دارد می افتد؛ دنیای امروز دارد ما را به سمتی می برد که در آیندۀ خیلی نزدیک باید یا دستی بر آتش فضای مجازی داشته باشیم و تولید کننده آن باشیم و یا یک مصرف کنندۀ صرف!

یا باید حرفی برای گفتن داشته باشیم و مطلب و پست راجع به ایده ها و خدمات و محصولاتمان، تولید کنیم و یا فقط و فقط باید مطالب و پست های این و آن را بخوانیم و برای بقیه فوروارد کنیم.

من نمی گویم همه ما باید استیو جابز و زاکربرگ باشیم، اما در هر کاری که هستیم باید ببینیم چگونه می توانیم از امکانات ایجادشده در روزگار فعلی، استفاده بهتری بکنیم و به نتایج بهتری برسیم.

لطفاً با خود صادق باشید:

فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، چند ساعت از روزتان را می گیرد؟

چرخیدن در این فضا، چه آورده هایی برای شما دارد؟

آیا خود را یک معتاد به شبکه های اجتماعی می دانید یا مثل بسیاری از معتادان معتقدید، اختیارش دست خودتان است؟

آقای مدیر

خانم بازنشسته

کدبانوی خانه

آقا پسر محصل

دختر خانم دانشجو

آقای وکیل

خانم دکتر

کارآفرین و صاحب صنعت

و. . . 

با همه شما هستم:

کشور ما در وضعیتی است که به تولیدکننده نیاز دارد نه مصرف کننده!

ما در وضعیتی هستیم که مسئولین کشور حداکثر توانشان را دارند استفاده می کنند تا شاید بتوانند گلیم خودشان را از آب بکشند و بنابراین انرژی و وقتی برای ما ندارند! اگر ما به فکر خودمان و به فکر همدیگر نباشیم، معلوم نیست چه سرنوشتی در انتظارمان باشد!

امروز، باید کاری کرد، همین الآن باید اختیار زندگی خود را به دست بگیریم؛ به زندگی خود نظم دهیم؛ اگر برای خودمان، احترام قائلیم باید زندگی مان دارای انضباط و دیسیپلین مشخصی باشد؛ فضای مجازی و شبکه های اجتماعی مثل سرطان زندگی ما را در بر گرفته است، لطفا آن را ساماندهی کنیم.

هر کدام از شبکه ها و گروه هایی که برای ما دستاوردی ندارند را پاک کنیم؛ آنهادارند ما را با خودشان می برند به هر کجا که می خواهند! هر چقدر که ما بی هدف تر و بی انضباط تر باشیم، آنها بیشتر استفاده می برند از ما!

یا از فضای مجازی به نفع خودتان استفاده کنید یا خود را در دامش اسیر نکنید!

این فضا، سرگرم کننده نیست، معتادکننده است!

تولیدکننده باشیم نه مصرف کننده!